MARRËDHËNIET MIDIS BASHKËSHORTËVE

Shkurorëzimi i përsëritur

Muslimanit i lejohen tri shpallje të shkurorëzimit. Çdo shpallje e shkurorëzimit kushtëzohet të bëhet në periudhën e pastërtisë së gruas, kur edhe ska patur marrëdhënie seksuale me të.

Burri mund ta shpallë shkurorëzimin e gruas një herë dhe të pret kalimin e iddetit. Gjatë periudhës së iddetit, të dy mund të rikthehen pa u rimartuar. Nëse kjo periudhë kalon, atëherë janë plotësisht të shurorëzuar dhe secili prej tyre ka të drejtë të martohet me ndonjë tjetër ose të rimartohen. Në qoftë se dëshirojnë të rimartohen, atëherë kanë nevojë për kurorëzim të ri.

Nëse e lëshon gruan për të tretën herë, atëherë kuptohet se është absurde që të jetojnë së bashku, dhe për këtë shkak nuk i lejohet (burrit) ta rikthejë pas shpalljes së tretë përderisa gruaja të martohet me burrë tjetër, edhe atë martesë të jetë ligjore, e vërtetë dhe e qëIluar e jo vetëm për t'ia mundësuar rikthimin te burri i parë.

Muslimanët të cilët deklarojnë tri shpallje të shkurorëzimit në një kohë ose vetëm në një shpallje, janë kundërshtarë të sheriatit të Zotit dhe devijojnë nga rruga e drejtë e Islamit. Njëherë Pejgamberi a.s. ka dëgjuar se një njeri e kishte shpallur shkurorëzimin tri herë në një kohë, dhe është ngritur i hidhëruar e ka thënë:

"Ai luan me Librin e Zotit, e unë jam në mesin tuaj?! " Ne atë rast, një njeri është ngritur dhe i ka thënë: "O i dërguari i Zotit, a ta vras?" (Transmetim i Nesaiut)

Jetë e njerëzishme ose shkurorëzim me mirëkuptim

Nëse burri e lëshon gruan dhe kalon periudha e iddetit, para burrit ka dy alternative.

1. Ose ta kthejë e të jetojnë jetë të njerëzishme, të mirë e të përmirësuar por jo me qëllim që ta dëmtojë ose ta torturojë.

2. Ose ta shkurorëzojë me mirëkuptim, ta lë deri në përfundimin e periudhës së iddetit e të ndarjes pa fjalë e thashetheme fyese dhe pa i shkelur të drejtat që i takojnë njëri-tjetrit.

Burrit nuk i lejohet ta kthejë pak para përfundimit të iddetit me qëIlim që sa më gjatë ta maltretojë e ta pengojë nga martesa me ndonjë burrë tjetër, ngase këtë metodë e aplikonin njerëzit e periudhës paraislame.

Zoti i Madhëruar ndalon maltretimin e tillë të grave në Librin e Tij (në Kur'an) në një mënyrë që i trondit zemrat:

"E kur t'i keni lëshuar gratë, dhe ato i afrohen afatit të tyre, atëherë ose i mbani si duhet, ose i lini si duhet (ta mbarojnë afatin), e mos i mbani sa për t'i dëmtuar, e të bëheni të padrejtë. E kush e bën atë, ai e ka dëmtuar veten. Dispozitat e All-Ilahut mos i merrni për shaka. Përkujtoni të mirat e All-Ilahut ndaj jush dhe atë që ua shpalli Kur'anin dhe dispozitat e sheriatit me të cilat ju udhëzon dhe kini frikë All-Ilahun e ta dini se All-Ilahu është i gjithëdijshëm për çdo gjë." (El-Bekare, 231)

Nëse studiohet ky ajet famëlart, do të shohim se përmban shtatë fraza, në të cilat ka paralajmërime dhe tërheqje vërejtjesh që vijojnë njëra pas tjetrës, që mjaftojnë për atë që ka zemër dhe dëgjon.

Gruaja e shkurorëzuar s'duhet penguar që të martohet me atë që dëshiron

Kur të përfundojë iddeti i të shkurorëzuarës, nuk i lejohet burrit të saj, tutorit ose ndokujt tjetër që ta pengojë martesën e saj me atë që e dëshiron përderisa i fejuari dhe e fejuara shprehin pëlqimin e tyre për martesë legjislative e tradicionale.

Ata që bëjnë përpjekje të dominojnë mbi të shkurorëzuarën e tyre nëpërmjet kërcënimeve ndaj saj ose ndaj familjes së saj, në rast se martohet me ndonjë tjetër, u ngjajnë njerëzve që jetuan në injorancën paraislame. Të tillë janë edhe anëtarët e familjes së gruas ose tutorët e saj të cilët pengojnë të shkurorëzuarën t'i kthehet burrit të saj me mirëkuptim sepse, siç thotë Zoti, "përmirësimi është më i mirë ".

Në këtë kontekst ajeti thotë:

"Dhe kur i lëshoni gratë, e ato e përmbushin afatin e tyre (të pritjes), nëse pëlqejnë mes vete ashtu si kërkojnë rregullat, mos i pengoni që të martohen për burrat e tyre. Në këtë këshillohet ai që prej jush e beson All-Ilahun dhe botën tjetër. Kio është më e dobishme për ju, më e pastër, se Allahu e di e ju nuk e dini." (El-Bekare, 232)

E drejta e bashkëshortes të kërkojë shkurorëzim

Gruaja e cila e urren burrin e vet dhe s'mund të jetojë bashkë me të, ka të drejtë të lirohet nga martesa duke ia kthyer burrit të vet mehrin e paguar dhe dhuratat e dhuruara nga ai, ose kthimi do të realizohet varësisht nga pëlqimi i ndërsjellë, gjegjësisht më pak apo më shumë. Preferohet që ai të mos kërkojë më shumë se sa i ka dhënë. Zoti i Madhëruar thotë:

"E nëse kini frikë se ata të dy nuk do të mund t'i ruajnë dispozitat e All-Ilahut, atëherë për atë me çka ajo bën kompensim, për ata të dy nuk ka mëkate." (El-Bekare, 229)

Gruaja e Thabit ibn Kajsit ka shkuar te Pejgamberi a.s. dhe i ka thënë: "O Pejgamberi i Zotit! Thabit ibn Kajsi s'ka kurrfarë dobësie në moral e në fe por ndiej antipati ndaj tij". Pastaj e ka pyetur. "Ç'ke marrë prej tij! " e ajo i ishte përgjigjur: "Një kopsht". Ai përsëri e ka pyetur: "A ia kthen kopshtin?", e ajo i ka thënë: "Po!" Në atë rast, Pejgamberi a.s. i ka thënë Thabitit: "Prano kopshtin dhe lëshojë atë! " (Transmetim i Buhariut dhe i Nesaiut)

I ndalohet gruas të shpejtojë në kërkimin e ndarjes nga burri në qoftë se nuk ka arsye valide. Pejgamberi a.s. thotë:

"Ndalohet aroma e xhennetit për secilën grua që kërkon ndarjen nga burri i vet pa arsye." (Transmetim i Ebu Davudit)

Ndalohet torturimi i bashkëshortes

Nuk i lejohet burrit ta torturojë gruan e vet me qëllim që ajo të kërkojë ndarje dhe t'ia kthejë pasurinë ose një pjesë të saj, përderisa nuk ka bërë ndonjë amoralitet të dukshëm. Në këtë kontekst, Zoti i Madhëruar thotë:

"O ju që besuat, nuk është e lejuar për ju të trashëgoni gratë në mënyrë të dhunshme e as t'i shtrëngoni për t'u marrë diçka nga ajo që u keni dhënë atyre, përveç nëse ato bëjnë ndonjë amoralitet të hapur". (Nisâ, 19).

Në qoftë se burri dëshiron të ndahet me qëllim që të martohet me një grua tjetër, atëherë i ndalohet të marrë diçka prej saj. Zoti i Madhëruar thotë:

"Në qoftë se dëshironi të ndërroni (të merrni) një grua në vend të një gruaje (të lëshuar), e asaj (të lëshuarës) i keni pas dhënë shumë të madhe, mos merrni prej saj asnjë send. A do ta mermi atë pa të drejtë e ne mënyrë mizore? Dhe si mund ta merrni atë kur njëri - tjetrit i jeni bashkuar (në një shtrat) dhe kur ato kanë marrë prej jush një besë të fortë?" (Nisâ, 20-21).

Ndalohet betimi me braktisje (nga bashkëshortja)

Një prej karakteristikave pozitive të Islamit është mbrojtja e të drejtës së gruas. Islami ndalon burrin ta hidhërojë gruan e vet dhe të largohet prej shtratit të saj e të largohet prej saj aq sa nuk mund të përballojë natyra e saj femërore. Në qoftë se betohet se nuk do t'i afrohet (se nuk do të ketë marrëdhënie gjinore me të) i jepet afat prej katër muajsh, por nëse qetësohet shpirti i tij, ëmbëltohet hidhërimi i tij dhe, e kaplon ndërgjegjja para përfundimit të katër muajve, ose në fund të kësaj periudhe, atëherë Zoti ia fal gabimin dhe ia hap derën e pendimit të sinqertë, ndërsa ai obligohet ta kompensojë betimin me pendim.

Nëse kjo kohë kalon pa u penduar dhe pa iu kthyer gruas, atëherë kjo shkurorëzohet për shkak të lënies pasdore të të drejtave të saj.

Disa fukaha e shkutorëzojnë pas kalimit të kohës së tillë pa e pritur fare vendimin e gjyktësit, kurse disa të tjerë e pezullojnë procesin te gjykatësi pas kalimit të kohës dhe prej njeriut të tillë kërkohet që të qetësohet e të pajtohet me gruan ose të bëhet shkurorëzimi, dhe në këtë rast, ai është plotësisht i lirë në zgjedhje.

Betimi në braktisjen e gruas në sheriatin Islam njihet me emrin " îlâ'u ", që theksohet edhe në Kur'an:

"Për ata që betohen se do të largohen prej grave të tyre (të mos kenë kontakt me to), afati i pritjes është katër muaj. Në qoftë se pendohen (heqin dorë nga betimi), s'ka dyshim se All-Ilahu bën falje dhe mëshiron. E në qoftë se ata kanë vendosur për shkurorëzim, All-llahu dëgjon (fjalët e tyre), i di (qëllimet e tyre)". (El-Bekare, 226-227).

Afati katërmujor është caktuar me qëllim që të jepet mundësi e plotë për t'u kthyer burri nga betimi dhe t'i kthehet rrugës së drejtë, si dhe kjo është periudha më e gjatë e gruas në të cilën mund të durojë largimin nga burri i vet.
Në këtë kontekst komentuesit komentojnë ngjarjen që ka ndodhur me Umerin r.a. gjatë kontrollit të tij natën nëpër Medine, gjegjësisht dëgjmin e tij të një gruaje që recitonte:

"Nata është e gjatë dhe errësira më ka kapluar.
Nuk më flihet, ngase nuk kam shok pët të luajtur,
Betohem në Zotin, se sikur të mos frikohesha prej Tij
do ta shkatërroja këtë shtratë copë-copë".

Pasi e dëgjoi Umeri, e hulumtoi rastin e saj dhe zbuloi se burri i saj kishte shkuar në një ekspeditë ushtarake para një kohe të gjatë. Në atë rast e pyeti motrën e vet Hafsen: "Sa gjatë mund të qëndrojë gruaja e ndarë nga burri?, e ajo i përgjigjet: "Katër muaj!" Pas kësaj ngjarjeje, udhëheqësi i besimtarëve (Umeri r.a.) vendosi që të mos e largojë asnjë të martuar nga gruaja me shumë se katër muaj.

DEQANI-KS.ALL-UP.COM