Zhozef Lui Lagranzhi

Zhozef Lui Lagranzhi

Zhozef Lui Lagranzhi (Joseph Louis Lagrange), lindi si Ludvik Lagrangia (Lodovico Lagrangia) më 25 janar 1736 në Torino dhe vdiq më 10 prill 1813 në Paris. Ishte matematikan dhe astronom francez që jetoi shumicen e jetës së tij në France. Lagranzhi bëri disa nga kontributet më të thella në fushen e analizes matematike, në teorine e numrave si dhe në fushen e Mekanikes Klasike dhe Mekanikes Qiellore. Me rekomandimin e Ojlerit dhe D'Alembertit, në 1766 Lagranzhi u bë suksesori i Ojlerit si drejtor në degën e matematikes në Akademine Prusiane të shkencave në Berlin. Aty ai qëndroi për mbi 20 vjet duke prodhuar një numër të madh veprash dhe duke fituar një numër të madh cmimesh nga Akademia Franceze e Shkencave. Traktati i Lagranzhit në Mekaniken Klasike (Mécanique Analytique, 4. ed., 2 vols. Paris: Gauthier-Villars et fils, 1888-89), i shkruajtur në Berlin u publikua për herë të parë në 1788. Ky traktat përbën një nga pergjithesimet me të thella të mekanikes klasike që nga koha e Njutonit. Metoda e Lagranzhit formoi bazat për zhvillimin e fizikës matematike në shekullin e nëntembedhjetë
I lindur Ludvik Lagrangia në Torino nga prinder Italiane, Lagranzhi kishte paraardhes franceze nga ana e babait. In 1787 ai u bë një antar i Akademise se Shkencave dhe qëndroi aty derin në fund të jetës se tij. Lagranzhi konsiderohet shkencetar frëng. Lagranzhi mbijetoi Revolucionin francez dhe u bë professor në Shkollën Politeknike (École Polytechnique) që nga hapja e saj më 1794. Napoleoni i dha Lagranzhit titullin e Legjionit të nderit dhe e bëri ate Kont të Mbreterise në 1808. Ai është varrosur në Panteonin e Parisit.