Alan Turing

Alan Turing


Alan Mathison Turing (23 qershor 1912 – 7 qershor 1954) ishte nje matematicien, logjikant, and kriptograf anglez.

Turing shpesh konsiderohet si babai i shkences kompjuterike moderne. Ne 1936, Turing formuloi nje formalizem te koncepteve te algoritmeve dhe kompjuetshmerise nepermjet Turing machine (TM). Po aty, Turing formuloi versionin ‘‘Turing’’ te tezes Church-Turing, qe thote se cdo model kompjuterik ose eshte ekuivalent, ose nje nenbashkesi e mundesive, te nje TM. Me testin Turing, ai dha nje kontribut te rensishem (dhe deri diku ngacmues) ne debatin mbi inteligjencen artificiale: nese eshte e mundur qe nje makine te jete e ndergjegjshme dhe te mendoje. Me vone Turing punoi te National Physical Laboratory ku krijoi nje nga dizenjot e pare te nje kompjuteri, megjithese plani asnjehere nuk u realizua ne praktike. Ne 1948 u transferua te University of Manchester ku punoi per zhvillimin e Manchester Mark I, nje nga kompjutrat e pare qe po zhvillohezhin.

Gjate Luftes se Dyte Boterore Turing punoi te Bletchley Park, qendra britanike per zberthimin e kodit, dhe per njefare kohe ishte shef i Hut 8, seksionit qe kripto-analizonte shkembimet e flotes gjermane. Ai hamendsoi nje numer teknikash per te zberthyer shifrat gjermane.

Turing vdiq pasi kafshoi nje kokerr molle te lyer me cianid ne 1954. Vdekja e tij konsiderohet nje vetevrasje.