Vargje nga poeti Xhelal Ferizi

Prandaj i kemi te gjalla sot fiset shqiptare te pa prekura me perjashtim te disa mbiemrave qe ua ka ndrrue kisha por dobrajt radishajt vojvodet jan fise te gashit
jan fise te kulluara shqiptare dhe ne pamje nuk kan kurfar dallimi me njera tjetren ne
qehre as ne fytrë nuk e vren njeriu as dallimin ma te vogel ne mes te shqiptarve
pra duken te gjith njejt dhe nuk dallohen dihen qe jan rarcë dhe origjinë e perbashkt
e nuk jan etni tjeter pamvarsisht s ekisha serbo ortodokse deshti ti shkruaj e ti regjistroj si fise seerbe ata tash quhen gashi sepse neper shekuj brez pas brezi dihet s e ishin fis gash ashtu siq dihet prekazi mikushnica e galica qe jan fise shqiptare kuq dhe nuk kan ndryshuar asgja ne te four as ne dielktin gegë nuk dallohet as ma evogla gjurmë e zanoreve as nuk dihet kund shenj serbizimi por gjuhë shqipe tippike me te gjitha theksimet fonetike dhe format e te folurit shqiptar pa nderprerje shekullore
vazhdimsi q elidhet me token dhe orgjinen etnike tipke teper te theksuar dhe teper karakteristike ktu shihet s e serbi nuk la as ma te voglen gjurmë ne asimilim por bëri perpjekje me mashtrim dhe rrena per te cilat seerbia me shpifje e intriga njihet ne botë per ket talent i cili ma nuk do ti shitet
lirik nuk është në linjë Përgjigju Me Kuotë

Në drenicë ishte edhe fisi bardhaj bardhi fis tipik shqiptar prej mbiemrit bardhi
por ma vonë ket fis e gjejm te shkruar bardiq ndersa ne dokumentet e
hershme te mesjetes s e hershme gjendet si fisi bardhi
njeri nder kta ka ba edhe tregti me dubrovnikun me raguzen e hershme
qe gjendet ne disa dokumente
pra shihet ku do peprjekja serbe per asimilim dhe per t e ndryshuar fiset shqiptare
disa fise shqiptare q ë kan nderpre shkuarje ardhejt ne vlalzri ne dasma e
deka e drreka ka qen shkaku se disa fise nuk donin t serbizoheshin dhe disa donin
pikrisht ato fise qe donin kto fiset q enuk donin kishin leqitje ndeprerje te shkuarje ardhjes ne mes vete ne deka e dasma e zakone
siq flasin gojdhanat ne per odat e drenices kur dikush kekronte diqka pa meritë
nese nuk ishe lodhur teper ather i thuej a mos her burr mos u paraqit aq i lodhur
se nuk erdhe as prej kuqi as prej kolshi
qka deshmon s epermendja e ktyre fiseve tregon se shkuarje ardhjet me kuqin ekolshin kan ken neper shekuj pa nderpre deri sa ata u asimiluan dhe u ndanë neper tardita fe e gjuh te ndryshme ata u shkombtarizuan prandaj u ndaluan shkuaje ardhjet
ne mes te vlllazrive
se fiset kan ken te shperndara neper troje shqiptare kjo deshmon edhe ne kohrat ma te lashta dhe se kan pas lidhje njeri me tjetrin sepse vet nevojat jetsore i kan detyruar te jen neper prona te ndryshme shpeshher kan dal ne male me bagti nga presionet e ndryshme dhe jan kthyer prap ne prona

Sa i perket galices dhe prekazit kta te dy poashtu ishin vllezer te nji gjaku
gal ose galan ose gal emer shqiptar katolik i vjeter
ndersa per prekajt kjo mbahet nemend edhe tradit mbas tradite neper oda qe prekazit u kan thanë prekaj ndersa katundit poashtu vlla me fis edhe ata kuq terrnvcit sipas te gjitha burimeve te sigurta ju kan than therrnakt sepse kan qen te fundit
ata qe kan qelur token per banim qe i kan qel therrat
flitets eternavci ka pas shum therra dhe ara buke ka pas ma pak
si shpoti e ktyre vllzerve tjer gjithmonë ternavcin ekan quajt therrnakt
sepse arat e bukes nuk i qelininsiq i kan qelë prkzi mikushnica galica
tregojn se terrnavci vetem rreth trojeve ka pas tokë buke por
ne zzonat per rreth ka pas shum therra
prandaj pleqt tregojn s e katunedet për rrreth kta i kan quajtur therrnak
njerz qe vonohen me qel ara buke e i mblojn therrat
lirik nuk është në linjë Përgjigju Me Kuotë

Ktunid shum i bukur lushta esht vlla me kto fise katundi lushtë ehst afer mitrovice
ata poashtu jan fis vlla me galicen prekazin mikushnicen
pra lushajt poashtu fise shqiptare dikur katolike te dnara nga nji voter me kta vllezer te gjakut t e vet pamja e ktyre fiseve esht kryesisht me sy te shkruem si t e kalter
ngjyra e flokve ehst ngjyr si gshtenje ne te bardhë jan rraca tipke shqiptare dhe ngjajn shum nejri me tjetrin ne syt e tyre shihet i flakt shqiptarizmi dhe jan fise te dalluara per atdhetarizem dhe trimri e kontribut kombtarë
jan shqiptar te flakt dhe kan ruajtur tradizten e kullave deri vonë
njihet kulla e Azem Glices Ahmet Delis Tahir Mehes Adem Jasharit Friz Ukes
Frizi pra i pari i ferizve te mikushnices stergjyshi i poetit Xhelal Ferizi
Feriz Uka i mikushnices ka marrpjes neper beteja se bashku me te birn selmanin
edhe kunder turkut edhe kunder serbit e bullgarit
te dy babë e djal ferizi e selmani kan ken te plagosur ne betejen e merdares
perkrah bajraktarit t elalushes ku mbeten te vrar mbi treqind vullnetarë djem e burra trima te drenices s e kuqe heroike dhe teper atdhetare

Uka babai i ferizit ka kenë i biri i nikes e nika i koles pra tipik emra shqiptarë te kohes s e katolicizmit qe nuk kishte te bente asgjë me gjurmt sllave spes e brezat e ktui fisi shkojn deri te gjoni e mandej diku ma heret na del edeh bardhi
qe mbahet ne mendë nga tradita pra brez pas brezi fise shqiptare qe nuk arriten asnji pushtues te ndikojn as ne gjuhen as ne traditen por i ruajten te pastra zakonet shqiptare

Uka ka ken paoshtu se bashku me abazin e bejtes gjyshin e azem galices
hde gjashin e Ahmet Delisë në beteja kunder turqve
fisi i ferizve kan marr pjes edhe ne betejat e llaushes kunder Shemsi Pashes s e Mitrovices dhe ne betejat kunder garniizoneve turke ne vuqitern
pastaj kan vazhdua ne marshime nen udhheqejen e hasan pristnnes e is boletinit deri ne shkup duke ndjekë turqit pushtues shekullorë

E gjit topnimia e atij fshati t e bukur del toponimi shqiptare
por aktet ekatundit jan shkruar nga administrata serbe te devijuara si mikushnicë
pooasshtu edhe prekazit i esht devijuar emri ne akte zyrtare te serbis q enga vitit 1913
nga koha e pushtimit serb ehst qeshtje e shqiptarve tash se si do ti emrojn kto fshatra por serbia tentoi te zhduk qdo gjurm te shqiptarizmit kahdo e ku do edhe
ne malet shqiptare edhe ne kruj♪7 ene shkoder dhe ne shkup ne prizren ne malsi ne dardani e ku do me qellime te tejetrsimit te toponimisë edhe vendbanimeve e fiseve duke i nxit me hy neper kisha ku njiher fetarizoheshin si ortodoks mandej ndrroninedhe mbiemrat e serbizoheshin pastaj me kalimin ekohes
kshtu serbia ka asimiluar mjaft fise shqiptare qe sot mund ti gjejm edhe ne vet mbrendinë e serbisë rreth kragujevcit e kraleves krushevcit uzhices qaqakut
sepse ilirët sllavizoheshin nga trsynia e madhe dhe mashtrimet propagandistike t e serbve sepse serbet nuk ishin fis i madh por shum mashtrues po te lindur per dredha e propaganda
ndersa ne mal te zi te gjith po thujse jan shqiptarë me origjinë jan malsorë fise qe sot quhen malazeze por ne fakt ata te gjith kan origjinë shqiptare dhe nuk mund te gjesh ne mal te zi fis q enuk eke kujtesen e hershme mesjetare shqiptare
ata jan te asimiluar si vuksanoviq qe ishin ukajt e vuksanajt lekiqt qe ishin lekajt bieroviq qe ishin bierajt rakiqt qe ishin rakajt rukiq qe ishun rrokajt ferroviq qe ishin ferajt apo feri mariniq qe ishin marini ose marinajt fise kalolike shqiptare
mruiq qe ishin muriqi markoviq qe ishin markajt popoviq qe ishin popaj pipaj pipa
mrrkoniq qe ishin murrajt bjelopavliq beliq brdiq bardiq qe ishin bardhajt
grudiniq qe ishin grudajt hotoviq qe ishin hoti zemerkoviq zajmiq qe ishin zajmajt
sumiq q eishin sumajt fis i vjeter shqiptar shaliq qe ishin shala
klimentoviq kelemndoviq qe ishin kelmendi krniq kroniq q eishin kroni krnojeviq qe ishin kreni
karalljeviq qe ishin kralani kurtiq qe ishin kurti balejveiq balshqiq qe ishin balsha
bregoviq qe ishin bregu kodriq qe ishin kodra kumasheviq qe ishin kumshtajt
tipik emer i vjeter iliro shqiptarë nga kumshta qe marohet nga qumshti e hirra
lisiq lisi baljosheviq baloshi buriq burri burrmazoviq burrmadhi buziq buza
bashqarevqi basha bashiq basha pashiq pashukaj miliqeviq milo emer i vjeter shqiptarë i kohes s e bizantit
bruniq brono bruneo emer katolik shqiptar breganviq bregu
mmeletoviq miletiq maleta ka mbiemer maleta shqioptar ne drenicë
sakiq sakaj emer i njohur shqiptar sako emer i vjeter smaureviq samari
ftiniq ftoniq ftoni
drljevqi dardha gjokiq gjokaj emer katilok shqiptar krasojeviq krasniqi baljeviq balaj llugureviq llugaj rqkoqeviq rakaj zarbiq zari emer shqiptarë ilir zara ose jadera
mushtiq mushtaj
mushiq muqiq muqaj gurgureviq guri emer tipik shqiptarë krniq krina nji loj therre ne gjuhen e vjeter ilire zambakoviq zambaku gjakojeviq gjakaj gjurevqi guri gjakoviq gjakaj stojniq sati sataj emer tipik shqiptarë i vjeter qe i takon kohes se para romanizimit kohhes s e ilirve sataj sutaj suta emer emer femre shqiptare
snaqiq snaku ose naku ata nuk ishin snaqiq por nakiq germa s ju shtua por nakajt emri nak dhe bardh rjedh ngakohrat e lashta ilire vergojeviq vargu vargu i specave per shembull spekiq spcicq spiqiqi nga speci kepeqviq kepa qopiq qepa trrnjanin trrnakoviq therraj batiq bato eme ri vjeter ilir i ohes se lirve agureviq agu agroni
emer i vejetr ilir igiq ose agiq ag agim agron serkoviq serka ose serta sertojeviq nga sertajt te sert fjal dhe emerim tipik shqip buzrueviq buzaj shoshtanoviq shoshaj
millojeviq mielli bashqareviq basha buljiq bulaj balaj kushtunica kushtaj kamshiq kamishi mbiemer shqiptar kobureviq koburja banasheviq banaj bani maksheviq makashi
redojeniq redoni emer i vjeter shqiptar qe nga koha e lashtë ilire

vazhdojmë gjanishiq gjonoviq gjonaj gjanaj emra tipik shqiptarë
dersetiq djersa dervina derviq druri salinoviq salona emer i vjeter shqiptarë salona e vjeter ilire dhe narona neretva sot ku ne bosnje gjerjm edhe mbiemrin naroniq maroniq
marona dhe salona a marona mandej vjen emri maruniq maruni
grudiq gruda grigjiq grigja shkurre fk jal shqiptare shkrtiq shkurt shkurtebiq shkurtabiqi jeremiq jermi rajevi rrasiq rrasaj edhe vet rashka e ka ket origjinë ilire vend te ciline okupuan sllavt ne mesjetë´ buljan bujan mervica merovci meraj sekuliq sakula saki saskia samandria emra ilir te vjeter shqiptarë sbariq sabaj qabriq qubrilleviq nga cabrio emer i vjeter iliro katolik fabiniq fabio shqiptaro katolik
vrrniq vriniq vrini vrrini maroviq maraj msuriq masura emer i vjeter ilir i nji matse druri
per venen qe ekan quajtur ne gjuhen elashtë masure ka qen nji en% e dytë prej druri ne formë gjyveqi te sotem por ma e vogel ku mandej ekan vu benen neper mashtrapa

dëshira ime ka kenë te hulumtoj viset sllave ku mendoj s e gjendet i gjallë dhe të gjalla fiset ilire si ne bosnje si ne mal te zi
dikurë i perndejkur ne koihen e regjimit te titos ne kushte teper te kqija pa kurfar perkrahje financiare vetem ate qe ma kapte veshi e fjala arrija ta shenoj ne fletore
sepse me binin en gjurm dhe isha i spiunuar per vargjet e per kso shenime e hulumtime
kahdo me kontrolloninshpesh dhe kur gjenin ndoj fletore te shenimeve me mbyllnin ne podrume burgje e ma merrnin disa nga kta emra qe i kam ruajtur te shenuar jan nga disa flketore qe jan shpetuar rastesisht gjith asaj katarhure perndjekje e kontrolloeve
ndersa shenimet q ei shenova ne istri ne krahinen bregdetare te sllovenis e kroacis ku shum i gjall ishte elementi ilir dhe nji studiius mund i mirë mund te hulumtoj ne kot vise
mundet me nxjer shum gjurm te gjalal ilire gojdhana tregime vendbanime
sa deshir te flakt e sa her diqgjem per ato shenime qe mi kapnin her
mbas here vetem nji shpirt i imi edin se sa kam vuajt kur mi merrnin vargjete shenimet shpirti me digjej dhe nuk vija ne vete disa dit merzitesha dhe dihjesha nga mbrenda
njiher me kujtohet ne vitin 1978 kur me kontrolluan ne rrugë i ksiha disa gazeta te ndalauar te asaj kohe do material dhe do vargje
ne rrethimin qe u gjeta nga policia mu dasht me i hudh ne lum nji lum i vogel quhet ne qytet qe vinte nga malet por ato dit ishte rritur nga vershimet dhe me shpejtsi i mori vala kur me kontrolluan gjeten vetem disa vargje poetike tjera ne nja dy tri letra q e shkruaja her pas here kur frymzohesha
kshtu ishin ato kohra ather dhe ne kto kushte pa para pa perktahje mundohesha
me shpirtin tim ku do q eme kapte veshi diqka ne dobi te kombit t e mbaj ndoj shenim
edhe pse kushtet e mia ishin qesharake ne nuk kishim kurfar perkrahje nga askush
ishte vetem nji vullnet dhe kureshtje q e mua nuk me lente te qetë sikur te kisha para eperkrahje nga diksuh me deshirë do te kisha shkuar te fiset malazeze per te shenuar e deshmaur prejardhjene ytre shqiptare por edhe te fiset dalmatine boshnjake e istriane

ilirët jan gjallë gjithkund ata mshefen ne fiset sllave ku do dhe origjina e tyre esht origjinë e shqiptarve te sotem
shqiptart ishin ne rrezik tesllavizohe e te turqizohen
të romanizohen nga roma e te helenizohen nga bizanti rastesisht ndodhi
qe shpetuam nga kta pushtues dhe sot jemi gjallë por kohrat dhe pushtimet ishin aq te vshtira per ne per popullin tonë sa që ësh shum qudi shpetimi dhe shmangja nga asimilimi
kam pas edhe fletore te mbeldhura me gojdhana popullore e shenime qe kam pas marr neper fshatra te gjitha ato kur na esht kontrolluar shtepia na jan marrë deri sa un isha ne ikje perseeri kur donin pas vitit 1988 prap te me burgosnin per te saten her
dhe kontrolloninn shtepinë e gjithqka gjenin tregojn antart e familjes time e shqelmoni pa mshirë me nji urrejtje ndersa qdo gjurm te gazetave apo letrave e librave te mia me literatur te ndaluar e kan marrë teshat te gjitha i kan shkel ne oborr edhe teshat egrave si provokim duke i shpernda neper oborr gjoja po kontrollojm me shum brutalitet barbar
babai dhe nëna ime e vlelzrit shum kan vuajt nga ky terror psikologjik ndersa un ne ikje maleve pa buk pa te hola pa perkrahje ka pas raste kur kam ndejt gjith naten perjashta ne janar minus 20 gradë e ma teper temperatura gjithnji duke eprit ekzekutimin ne at minut qe me fusnin ne dorë donin te me dergonin dorekt ne burg ushtarak ata gjoja thoshin ne ushtri por jo direkt ne burg ushtarak apo per te me eliminuar ishte koha e tmerrit per shqiptarë ishin kohra ku r jeta e shqiptarit nuk vlente sa nji lpener shkonte njeriu dhe nuk jepte kush llogari
ne kto kushte kam kaluar ne slloveni pas nji qendrimi atje ilegal disa mujor kam dal ne asutri pas gjasht jave ne austri pastaj ne gjermani
megjithat i jam mirnjos atyre q ema shpetuan jeten duke me ndihmuar dhe te gjith ata shqiptar qe me dhan buk ne slloveni ma s etepermi i falenderohem djalit te axhes
qe me mbajti me buk dhe dhëdrrit t e ti ne slloveni e her pas here shqiptart tjerë
megjithat ka pas raste edhe atje kam fjet shumher perjashta sepse me gjurmonin edhe atje
me kujtohet njiher kan pas ba perpjekje te vagonat ne lublanë naten per te me kapë te gjallë me dorë gjasht persona civil por nuk arriten
publiku duhet ta dij edhe ket se un ekam dasht shum futbollin dhe kam ken teper i shpejt dhe i shkatht nga natyra per te me me nxanë mua ne vrap nuk ka qen leht ne vrapime te shpejtsis kam edhe ne shkollë si nxans i dalluar vet zoti am dhuroj shpejtesinë e vrapit sa qe as vet nuk e di ndjeja lehtesi me rastin e vrapimit
por edhe ne not kam ushtruar gjithnonë si fmi pasi ne jemi la qe nga fminija ne lumin iber ne qytetin ku u linda
-----------------------------------

pjesë nga kujtime t e mia të dashur lexues
ndoshta nuk ju prishë punë qe dola pak nga vargjet të mos bëhemi monoton vetem me vargje
------------------
ua solla disa shenime te atyre zonave dhe disa shenime te disa fletore ve qe kan shpetuar rastesisht nga kontrollet e barbarve qe me vite nuk kan pas lanë te qetë familja ime ka vuajtur shum se mua me kerkonin
i lutem zotit qe baba dhe nana ime te ma ken ba halla se shkaku i jan traumatizuar shum kur vinin gjith ata polic ne oborr ndersa ne vitin 1981 at natë kur erdhen te me arrestojnë ka kenë nata e tmerrit nji rrethim i hekurt i lagjes dhe shtepisë ne gjysm te nates
polict ne gjendje lufte me automatik veshje dhe pozicione lufte udbashat e pistoleta ne duar
drama qe zhvillohej te dyrt e shteois kur ata me terhqenin zvarrë me godisnin me shqellma trupit kokes dhe pas nji kacafytrje te dyrt o oborrit tim te gjitha i ka pa nana ime e gjora isha i ri ather dhe asaj po thaje zemra per te birin e nuk kishte qka me ba
per te mos pa ket sken u lshova diosi dhe dola jashta oborrit thash le te me vrasin ktu
te mos me sheh nana por ne ne zvarritje e siper ata ma ngacmuan siistemin nevrorë duke me kap per flokve e duke me keqtrajtuar aty filloj nji perleshje tjeter deri sa vlezrit emi diualen me qka paten endorë e vllau i madh me sopatë ne duar nana e shkret po diegjej per te kater te bijt at natë por edhe babai doli qent elagjes u quan peshë doli edhe lagjja kush si mundi dhe po shihnin skenen e trishtuar
ne rremujë e siper ju kam ik prej dore kam hy nji prroni te lagjes shpejt dhe kam dal matan mureve te oborreve te kojshive
kan vrapuar ne drejtim te lagjes
pastaj policia
duke sha e berit shqip e serbisht duke më thënë ndal
policia e perzier
e tito rankoviqit
t e ish jugosllavis se ashtuquajtur bashkimm vllazrimit
deh veqeverisjesj socialiste
meqnese u terbuan se ju ika nga dora
dhe kerkohej organizatori i demostratave te vitit 1981
per mitrovicen me rrethinë poeti nacionalsit siq me quanin athere
ata nuk me jan nda perpjet shpatijeve duke me ndjekur
dhe kan angazhuar policet me te shpejt ne ndjekje

vazhdon disa kujtime te jetes time shkruan poeti
xhelal ferizi vazhdon

autori xhelal ferizi

Vrapimi i asaj nate
---------------
Autori xhelal ferizi
------------------------
përshkrimi i kjes pyjeve e maleve
...........................................
britma kahdo rrëqethnin pyllin
armiqt shtrengon rrethin
nata nuk njerte driten as ylin
këmba e barbarit mbi gjethe
---------
llahtarë kahdo pushtim
tanket nëpër rrugë me zingjirë
në pranga kahdo kombi im
ëndrroja të jem i lirë
------
po ikja malit përpjetë
nga mbarapa po më ndjekte armiku
arma e tyta enxehtë
flakë nxirrnin nga qeliku
------
po ikte përpjet peoti
gjallë në dorë mos me ra
uurejtshem ai gjaku i nxehti
po vlonte në mër për shkja
-------
kersiste automatiku
e ndal uluronte bertima
maleve vraponte liriku
qani o vargje e rima
---------------
xhelal ferizi autori
---------------------

ikja neper mal e asaj nate ishte ikje e mundimshme
në qdo hap prisja se kur do të më lagej trupi nga plumbat
u njita nji shpati perjet dhe hyra ne pyll ata më ndiqnin
meqense e njihja terrenin ika prrojeve te pyllit ata gjuanin
pishave plumbat kercisnin nuk di a gjuanin per t eme vra e me thanë e kena vra nme vetmbrojtjke apo per t e më trembur që të ndalem
disa komshi qe kishin dalë naten qent lehnin lagja u que në kambë dolen kush si mundi e dikush ne hallakamë edhe me ndoj revole ne dorë dikush me ndoj qifte dikush me sopatë
se spe ishte perhapur ather lajmi s e serbia mund te ne bjer ne qdo qast prandaj edhe njerzit rrinin te shqetsuar gjadet plot me autoblinda qentin te veshur deri ne dhëmb me hekur e pancire ne gjendje lufta topa ushti njisi speciale qetnik qe kendonin provokonin këngë qetnike provokonin shqiptarë e gjorë popull i pa arantaosur që kërkonte liri
ndjekja po vazhdonte lirku poeti po ikte maleve per te mos ra ne dorë te armikut reht 60 e ma teper polic vraponin nga mbrapa ishte gjendje lufte ne gjith kosoven orë policore ishte prilli i pranveres se pergjakshme te vitit 1981 kosova kekronte lirinë
liriku po vraponte pa ndalë prrojeve njiher pastaj ne nji pyll te dendur por ata deri te njo koder e ndoqen poetin shtinin her pas here plumbat prekni pishat binin neper degë ndjehej fishkllima e tyre
lirku nuk ndalej me vrap
vetes i jepja vullnet jo jo do te shpetoshj gjallë nuk te kapin ty o poeti e pse te ka lind nana këmbshpejtë t faleminderit o nëna ime dhe i jepja zemer vetes
dy gurë i ksiha në dorë instikt i vetmbrojtjes se shqiptarit
ikja dhe vetem ikja mendja shpejt me vetonte gjithqka policet vazhdonin ndjekjen nga mbarapa nata nuk kishte yje
poelicet bertisnin neper pyllë por arrita majat
mandej hyre ne do lugje dhe gjurmet ua humba tradhtarve kriminelve shpirtzi
këmbët e lehta t vrapimit me shpetuan at natë nga kthetrat e tyre gjaksore dhe ika
matanë kodrave bejshkve t mitrovices e dola krejt matanë kodrave ne fshatra tjera te rrethines nuk arriten te me kapin vrapova aq sa pata fuqi dhe shkova ne fshatin e nipit t e babait djalit te motrews se babait tim ne fshatin kaqaj qe serbia e quante kqiq ishte gati gjysma e nates se u vonova edhe prej qenve te fshatit te cilet ishin qua peshë
toka e kosoves dukej e trshtuar hallakama ne te gjitha anet shkonte te shtëna te qetnikve e ulurima ndegjoheshin edhe qent ishin egersue hypa nji kohë ne nji dru per ndryshe do t e me shkyenin dhe ndejta aty deri sa u larguan per te hy ne fshatin kaqaj
qind per qind i banuar fshyat ky me shqiptarë qe ben pjes nga ana limdore matanë kodrave te drenushes qe serbiant e quanin cernusha
kodra e dreniushave quhej ajo koder qe esht teper e gjatë bjeshk e madhe dhe un e kalova naten në këmbë me dy gurë ne dorë sa per ti dhënë vetes vullnet
i mbaja si instikt i vetmbrojtes naten neper mal

vazhdon tregimi dokumentarë kujtime te jetes nga poeti lirik
-------------------------------------------------

Kosova po varroste të rarët në demostrata
-------------
autori xhelal ferizi
---------------------
duam buk duam liri
palgosje burgosje armiq me pushkë të gjata
zingjirë pranga robëri
-------
dhimbje kahdo gjamë tanke qetnik topa
orë kudo policore
gjaku i derdhur k´kahdo kuq e copa
neper rruget e kosoves arbnore
--------
qanin motrat nana të dashurat dënesnin
varrosnin djem në lule të rinisë
në zi avsah të reja kahdo që po i veshnin
qakajt e ardhur të rusisë
------
drejtoheshin tyta armike kah populli mbaheshin prore
ngërmimi qetnikve në t' mbrehta bajoneta
fytyrat kahdo mizore
e zymt në kosovë kahdo dukej jeta
---------
njerzia ngujue në mjerime
i shtypur gjithmonë shqiptari
vrasje plagosje robërime
po bënte pa mëshirë barbari
--------
malit mërzitshem kishte ra errsira
drujt sikur rrinin kokë ulur
bjeshka si brengë rrinte e ngrira
vuajtja qdo gzim kishte shkulur
--------
nuk shihej askund gaz në buzë të tokes
qanin motrat per vlla
si evdekjes dukej kahdo qehre e tokes
rënkonte dheu nën shkja
----------
liriku maleve me shpirtë të palgosur
as penë nuk kishte as leter me vete
ecte neper ikje plot dhimbje i sakatosur
kosova kishte ra në hall jete
-------
kosovë oj tokë gjithmonë hallemadhe
simbol i vuatërisë mbi dhe
t përgjakshme t vajtueshme fusha e livedhe
dukeshin e gjaku derdhej por si rrke
--------
liri liri nji popull thëriste
nuk duam ma shkelsin mizorë
e toka e qielli kahdo shqip bërtiste
e dheu i stërvuajtur arbrorë

----------------------
autori xhelal ferizi
--------------------

Nata at natë dukej e llahtarshme edhe pishat e qetinat e pyllit mbi mitrovicë sikur më pysnin kah ku je duke shkuar
kahdo ku shkon shtugjet i ke mballur ti je shqiptarë roberia dhe vuajtjet mergimi do të ndjekun prapa udhen e vazhdoja
ti shpetove tash më thonin por ku do të shkosh kosova esht e mbuluar me tanke kahdo me qetnik rruget e shtigjet jan të zanuna gjithkund rreptesisht kontrollohe t qdë gjë qetnikt e veshur ne hekur kontrollojn popullin me provokime rrahin shajnë sulmojn kendojn kanga qetnike antishqiptare kendojn e thonë duam gjak shqiptari duam luftë duam mish shqiptari rrnoft thika serbijane kendojn këngë të drazha mihajloviqit rankoviqt keng te kalabiqit e te qetnikve tjerë
këndojnë për token serbe te car llazarit hrebeljanoviqit
dhe mitet e tyre rrenacake
duke lakmuar dardaninë e lashtë
e cila qe nga mga koha e paleolitit ishte dardani ilire
që kta e shemtuan me fise panslave endacake ardhacake
te ardhur nga tajgat nga siberia stepat e karpatet
nga fundi i botes ne token e ballkanit ne token ilire ku edhe pes shekuj pas krishtit nuk kishte ndegjuar njeri per ta se ekzistonin mbi dhe se le ma ne trojet ilire
-----------------

vazhdon tregimi i poetit xhelal ferizi dhe perjetimet e tij
nga kujtimet e poetit shqiptarë nga kosova poetit të ndaluar lirik
-------------
---------------

--------------------------------------------------------------------------------

Nata at natë dukej e llahtarshme
edhe pishat e qetinat e pyllit mbi mitrovicë sikur më pysnin
kah ku je duke shkuar
kahdo ku shkon shtigjet i ke mbyllur
ti je shqiptarë roberia dhe vuajtjet mergimi do të ndjekun prapa
udhen ashtu ne mendime po e vazhdoja
ti shpetove tash më thonin qartet
por ku do të shkosh
kosova esht e mbuluar me tanke
kahdo me qetnik
rruget e shtigjet jan të zanuna
gjithkund rreptesisht kontrollohe t qdë gjë
qetnikt e veshur ne hekur kontrollojn popullin me provokime
rrahin shajnë sulmojnë
kendojn kanga qetnike provokuese antishqiptare
kendojnë e thonë duam gjak shqiptari duam luftë
duam mish shqiptari
rrnoft thika serbijane
kendojn këngë të drazha mihajloviqit rankoviqit
keng te kalabiqit e te qetnikve tjerë
këndojnë për token serbe te car llazarit hrebeljanoviqit
dhe mitet e tyre rrenacake
duke lakmuar dardaninë e lashtë
e cila qe nga koha e paleolitit ishte dardani ilire

që kta e shemtuan
me fise pansllave endacake ardhacake

te ardhur nga tajgat nga siberia
nga stepat e karpatet
nga fundi i botes ne token ilire te ballkanit
ne token ilire ku edhe pes shekuj pas krishtit nuk kishte ndegjuar njeri per ta
se ekzistonin mbi dhe
se le ma ne trojet ilire
-----------------

vazhdon tregimi i poetit xhelal ferizi dhe perjetimet e tij
nga kujtimet e poetit shqiptarë nga kosova poetit të ndaluar lirik
-------------

arrita me shum mundime ne fshatin kaqaj rrethina e mitrovices
aty dal ngadal hyra ne fshat dhe mbas shum mundmesh e mërdhirje naten u futa dal ngadal te nipi i babes edhe pse ishte natë un isha i zbathur me këmbët e gjakosura
sepse kpucat i kisha zbathur qe te iku ma leht nga policia
dikush ne lagje kur kishin kersitur pushket ne mal kishin thënë e vranë poetin tonë na e vranë lirikun babai im ishte permbajtur vështirë ishte që babait tim ti dilnin lotët ai ishte burrë zakoni ishte burr trim i shquar dhe stoik legjendë e gjallë e perballimit te vuajtjeve por at natë nejrzit kishin pa nji qehre te quditshme te tij jan mundaur te ma spjegojnë por jo nuk dijnë dhe un i morra te gjitha imagjinatat emundshme qe ta spjegoj at qehre kur i kishin thënë ta vranë djalin ne mal apo policia e kishte luajtur ket lojë për të shkatrruar psiqikisht familjen time nënen time te dashur e te urtë dardene e cila shum pak njohu gzim nga jeta e sajë dhe ne momentin kur nëna kishte degjuar kët lajm kishte shperthyer ne nji vaj të hatashëm un e njoh vajin e sajë e di si kjanë ajo
e imgjnoj variantin e miundshem të dënesje se sajë e di se si dëneste nëna ime
e di kur ka pas marr nji leter njiher per lajmine vdekjess e nënes së sajë më kujtohet si fëmi sepse asaj i kishin ikur gjinia ne turqi per shkak se vllau i saj kishte kenë kaqak mali kishte vra shum serbian neper perleshje e beteja luan njeri trim i qartur
njeri me sy te kalter qe i ngante shum artistit amerikan gjon vei quhej ibrahim mujani
dhe kishte ikur ne turqi sepse kishte kenë ne anen e trimave te drenices te luftarve te shaban polluzhes e mehmet gradices i cili ne disa beteja kishte ba namin mbi qetnikt
e urrente pushteti dhe nuk endrronte per kurfar qmimi qe ta shtitin ne dorë
mandej zullumin ua kishin shtrue vlelzerve tjerë rankoviqi dhe kta te ri e te detyruar nga zullumi rankoviqian u detyruan te ikun ne turqi e vetmja rrugë e shpernguljes s eshqiptarve ne at koh♪7 bga zullumqari aleksender rankoviq i cili hidhte shqiptarë të gjallë në puse dhe hudhte bomba nga pas në mënyrë që të zhduken gjurmte kufomes
rankoviqi që nxjerrte mu ne mes te fshatit burrat shqiptarë dhe i rrahte per nji pushkë ne mes te janarit ne mes te acarit te dimrit t e ftoft i lidhte per gardhi ua varte shtamat knatat me nga pes kilogram ujë ne organe gjenitale gratë e fmijt nuk mund te ju ofronin ndihma se nuk lejonon gjandart e rankoviqit dhe deri sa jepnin shpirtë
ne acarine fortë njiher i rrahnin pastaj ata ngriheshin disa mbesnin te pa aft duke ndej gjith jeten ne lkura delje femijt qanin duke pa skenare te llahtarshme
sadizma te barbarve kanibal te qenjes s e shpirtë kombinim kafsh njeri e pse i maltretonin fhstart shqiptarë te kosoves per nji pushkë per nji allti
metodë kjo terroriste antishqiptare per ti shuar shqiptarët e per ti shpüergulë në turqi
me qqellim te kolonizimit te tokave shqiptare thjesht lakmi pushtuese pansllaviane qe nuk do ti ndalte as amerika latine me uzurpime tokash njerz ngrënës te pa shpirtë te globit e te hiseve te huaja falcifikatorë te seciles pllëmbë toke q emerrnin ta serbizonin menjiher secilen gjurmë secilin fshat secilen pllë,mbë hise te huaj nekto kushte edhe dajat tjerë u detyruan te shkojnë te ikun ne turqi perveq nëna ime qe ishte nuse e dhanun ajo mbeti ne te ri te vet pa gjini as nuk kishe ku ta bënte viziten te njerzt e vet rruget per turqi ne at kohë ishin te mbyllura perveq ikjes ata te cilet donin te shpernguleshin per gjithmonë e ti lshonin trojet stergjyshore

kur iken të gjith dhe babai i kishte vdekur nënes time

duke i lanë ne mjerim në kohen e luftes së dytë botrore duke i lanë jetima
kur ishte mjerimi lufta dhe zija e bukes
amndej kta te gjith ikun per turqi duke mos mundur ta durojn ma zullumin e shkjaut
ibrahimi kishte ikur ne vitin 1948 pasi kishte ndejtur tri vite kaqak mali dhe kishte pas sae sa perleshje e beteja me ta ishte i dalluar në luftra
trim i pa shoq ku ne betejat me qetnik ishte treguar trim dhe shejtarë i rrallë qka kishte marr lavdaata te veqanta per merita kunder okupatorit qetnik si ne luftene sangjakut t e koloshinit e ne shu m lufta tjera e beteja ideali i tij kan qen trojet për bashkim kombtarë

nëna pastaj kishte mebtur vetem pa njerzit e vet pasi nana e sajë me vlelzrit kishte shkuar në turqi letrat qe i merrte ishin plot vuajtje e mallë plot dhimbje
me kujtohet kur letrat ia lexonin nenes time ajo i lante me lot se ajo vet as qe kishte fuqi me lexu rruga ather ishte embyllur ajo kishte mbetur perjetsisht pa njerzit e sajë shpë rngulje e mallkuar ardhacak te mallkuar pansllav
qe erdhet me te gjitha egersitë tuaja dhe shkaktuat aq shum fatkeqsi dhimbje ndjekje te shqiptarve grabitje trojesh lot gjak dhimbje burgosje ndarje vrasja masakra dhunime
e qka jo

letrat kur i merrte nëna ime ajo kishte një qarje teper te dhimbshme sa që gurin e ndante
po at natë i kishin thënë ta vranë djalin ajo kishte leshuar një gjamë dhe qarje sa që mund të këuteshin damarët e tokes
por qehren ebabait nuk kam arrit ta shoh njerzit epershkruajn nji qehre teper intresante te atyre momenteve e perzier te nji dhimbje me nji lloj qendrese burrnore shqiptare
sa do te kisha deshir ta pershkruaj qehren ebabait tim ne vargje edhe pse e kam pershkruar por kursesi nuk mundem ta pershkruaj pa e pa vet me sy un
dhe vlelzrit ishin vaujtur aq shum rrinin ne ankth ather nuk kishte telefon celularë që të ju tregoj et eju them rrini te qetë s ejam shendosh e mirë ne fshatin kaqaj
te nipi i bebes emos u merakosni se nuk me kan kapur as nuk me ka marr asnji plumb edhe s emjaft plumba fishklluan naten neper terr por lirkun nuk esht leht me ekapë te gjith e dinin se kur merja un vrapin se e shpejtsisë se lindur te gjith e kan dit ne at kohë se si eluaja futbollin edhe sot ne ket moshë q ejam mund ta deshmoj
se luaj futboll se ekisha talentin e lindur dhe edoja aq shum ket sport sportine dua aq shum sa qe te mos them jam i dashuruar ne sporte por futbollin e kam shpirtë e gjan

Dhe un i dashuroj me shpirtë sportet
----------------
autori xhelal ferizi
---------
liriku në mërgim
---------------------
sportet e dashura o not që je vet ndjenjësia
basket o knaqsi e atraksion
futboll ty të shpiku vet perendija
njerzimit që zemren ia gzon
-----
të dua o tenis se ti mbanë koncentrim
e ty o shpirtbadha atletikë
o pingpong magjik që të mbanë në intresim
të dua porsi të shejten muzikë
---------------

edhe ti hendboll sa i dashur je
edhe ju o gara në vrapime
por ty o futboll si nji yllë mbi dhe
të mbanë në shëndritje dashuria ime
-------------
ju dua o ciklizëm e gara motorrike
e dhe ty o formulë
skijimet e bukura në bjeshkë bardhanike
por ti o futboll je lulë
------------
të dua aq shum sa se them dot me fjalë
kam dashtë johan krojf e maradonë
zidane euzebio me vrapim të valë
e vokrrin e prekazin tonë
----------
kam dashtë aq shum edhe vilson gjonin
që luante dikurë në hajduk
edhe gerd millerin e tjerë që shutonin
pelenë që shutonte si ujk
----------

mandej rejsenbriku edhe paolo rosi
mjeshter e bobi murr
kamaqo ajalla porsi yj kosmosi
e pushkash si era me turr
--------
ka pas talenta ka pas golgetera
ka ken zhaerzinjo gjentil
ronaldo i rrept ronaldinjo si era
bekenbauer si karajfil
-----------
autori xhelal ferizi
liriku në mërgim
----------------------


Shprehje e dashurisë per futbollin
shqiptarët jan talenta
të futbollit dhe i lutem zoti qe shqipnija etnike të bëhet
njiher
kampione botrore në futboll
ma vonë do ta keni edhe pershkrimin e atmosferes
futbollistike qe shkum ne gjenevë ta shohim shqiperin me zviecren
ather per kualifikim botrorë ku ishin me qindra mija shqiptar nga e gjith bota
nji atmosfer♪7 e tillë ne gjenevë rrallë mbahet ne mend
e gjith shqiptaria kishte dalë
djem e vasha te veshur kuq e zi nga e gjith bota tupanat rrehnin e vallet nuk ndaleshin bregut t eliqenit ne kah gjeneva e bukur u mahnit edhe populli vendas duke na shikuar te gjith te veshur me flamuj duke vallzuar
me gjittfar kengesh te bukura
ndoj here shkoj ne stadiume por ne mugesë të hollave nuk mund te shkoj
kam pas dhimbje te mdha q e nuk u relizua ndeshja kosovë brazil

nuk e di kush e minoj kët takim
sigurisht poltika antishqiptare
shum intresant do te ishte kjo ndeshje
shkrihem nga deshira q e ta shoh
njiher ket takim
dhe i lutem zotit që të realizohet
do ti shkruaj edhe ne vargje lutjet e mia dhe ne imagjinim
ket takim futbolli te kombtares tonë me brazilin
-------------------------------------
-------------------------------
------------------------------

Q'më thoshte at'her toka
----------------
Autori xhelal ferizi
----------------------
q' më thoshte at'her toka
në secilen brengë që e mbante
dua liri thërriste koha epoka
dheu në robëri po qante
---------
shkelsin nuk e duroj dot
më tha secila pllëmbë në mal
toka kërkonte barot
vullkani kërkonte të dal
--------
e zjarri kahdo i lirisë
mërija urrente armikun
gurët me dhe të etnisë
dhimbshëm shikonin lirikun
---------
dhe thua se flisnin me poetin
flaken donin me e ndezë
si vala kur ngritet mbi detin
u ngrit për liri nji brez
-----------
liriku kërkonte varg
toka kërkonte rimë
e yjet e qiellit nga larg
urrenin pa masë robërinë
--------
liriku nën qiellin e hapur
po ikte në netët dardane
gjandarët e papërmbërmbajtur
po e ndiqnin me fyerje sllaviane
-----------
o toka ime e vuajtrisë
u shpreh at natë liriku
të fala mi bën etnisë
dhe loti mbi dhe i piku
-------
të fala mi bën o gurë
o ju degë e pisha e lisa
më ndjejë o i dashur flamurë
e ti o dhe me plisa
-------
nuk dihet se un kah degdisem
nuk dihet udha mizore
në ikje pa fund do të nisem
larg trollit e hises atnore
---------
mi thuaj diellit e hanes
mi thuaj edhe të shejtë amanetit
mi thuaj te shtrejt dardanes
e fushave t' bereqetit
--------
se rruga ime nuk dihet
mi thuaj edhe të dashures nanes
lirija pa mund nuk mbihet
flijime don toka e dardanes
--------
dhe dridhesha si purteka
nga t' ftoftit m'kërcisnin dhëmballë
token me buzë e preka
ja putha dheun zallin me mallë
------
i thash o dardanja ime
i thash ti do të jesh shqipni
i thash mbaju si trime
kërko gjithmonë liri
-----------------

autori xhelal ferizi
------------------------

Era më shtynte kah udha
---------


xhelal ferizi

Era më shtynte kah udha
hapi disi më ngecte
balli më fliste me rrudha
fati lakueshëm më ecte
--------
atdheu në pranga terri
robëria bo brente tue grrye
mbi tokë mbretronte ferri
lisat gati me i thye
--------
kahdo motet rënkonin
gjaku kërkonte fitilin
prrojet e valët rënkonin
trishtimi po e ndiqte bilbilin
--------
---------
kobi kah toka sillej
erë gjaku i vinte pranveres
laku rreth fytit të atdheut mbështillej
e qanin lulet e veres
----------

guri po thuejse n dysh ndahej
vargoj´t' kishin lidhur shum plisa
me gjak toka po lahej
qyqet vajtonin mbi lisa
---------
tytat po villnin zjarre
trupat po binin të njomë
dardanes i hapeshin varre
kah shkonte liriku i jonë
-------
kah ecte ku ishte nisur i vetmuar
në naten e errur pa hanë
me vrapin atdheut të robruar
kah flsite me dhe e ranë
------------
oh lirija lirija
vetem ajo të jep jetë
lirikut i piku nji lot nga mërzija
se vetëm pa pendë kishte mbetë
------
penden as letren nuk e kishte
ankthin e mbante në gji
barin me pllëmbë po e shprishte
dhe nisi e tha n elegji
------
na vranë na shanë na pshtynë
trembdhjet shekuj me varre
sa megjat e gurët na i shtynë
o tokë me lisa e qarre
------
sa dushkun na e pergjaken e fleten
sa lotin na e derdhen dënestar
pa faj e moren sa jeten
njomzak e të ri shqiptarë
------
nuk lan kund mbi dhe pa mbjellë zi
nuk lan kund kob pa e mbi për mbi dhe
nuk lan kund pllamb toke pa e ba shkrumb e hi
nuk lan kund rreze mbi kosovë me nxe
-------------
xhelal ferizi autori
-------------------

Me malin e driúj duke folur
----------
Xhelal ferizi autori
-------------
me malin duke folur i thash o mal ne të dy kemi të njejtat rrudha
ti ke hall se seclin dushk do ta përgjakun
e un se kah do të qet mua e pa fundmja udha
e kohrat kah do të ma pshtjellin lakun
--------
të dy nji hall e kemi
ti për dushk e fletë
të dy të nji gjaku të nji nëne jemi
lriri po kërkojmë në jetë
--------
por ti ke shtrojerë ke fflad e ke hije
ke kroje ke bari e ledina
e un nuk kam tjeter perveq nji far loje
pamshirshëm me mua që luajn mote e stina
-----------
autori xhelal ferizi
---------------------

sa her deshta vetem lotin
------------


xhelal ferizi autori
--------------------
sa her deshta vetëm të ja fali vargut në pendë
kullimshëm pa tjeter mjerani shoqëruese
nisnin mandej dënesjet e dhimbjet me ngarendë
neper kohrat e udhët lakuese
-----------
dhe gjaku aty në pika përzihej
lot dhimbje fate me gjak
pran luleve as artit nganjiher nuk më rrihej
pse a thua o zambak
--------
pse kshtu vargisur m' rridhnin pikat gjak'lot t' zemres
damarve të kohes time
përse gjithmonë stinët përgjakshëm kohë arenes
më ndiqnin nga pas me vrapime
------------------

xhelal ferizi autori
----------------------