Togefjalshi si njesi sintaksore

Togefjalshi si njesi sintaksoreCeshtja e I
a)Kuptimi i pergjithshem
ne rrallen e njesive sintaksore togfjalshi ze nje vend te rendesishem pasi aj eshte njesi ndertimore.
Ne planin e gjuhesise se pergjithshme teorija per togfjalshin ka arritur vone.
Ne gjuhen shqiptare teorija dhe praktika e togfjalshit ka hyre dhe eshte pranuar ne vitet 1970 e knej,duke siedhe nje sere ndryshimesh per klasifikimin e funksionin e gjymtyrve te dyta te fjalis.
Ne esence teorijae togfjalshit bazohet ne konceptin e grupimit te fjalve qe plotesojne njera tjetren,keshtu mund te perfundojm ne perkufizimiN:
[color="Red"]Togfjalshi eshte jjesi sintaksore e perftuar gjat ligjerimit nga bashkimi kuptimor e gramatikor i dy e me shum fjalve shenuese (kuptimore)[/Cte basghkuara me lidhjne e nenrenditjes.OLOR]
Thene ndryeshe qe te kemi togefjalesh duhet te jen se paku dy fjal emertuese si:emra,mbiemra,peremra,numror,folje e ndajfolje,kurse pjeset tjera te ligjerates siparafjala,lidheza,pasthirrma,pjeseza, jane fjal sherbyese jo emertuee dhe dalin si mjete per bashkimin e fjalve ne togfjalesh.
Duhet te shenojme se togfjalshi ka perhere strukture dyshe, ku njera eshte kryesore OSE GJYMTYRA BOSHT) dhe tjetra gjymtyra e varur
Ne kete menyre fjaline "Nxenesi i pare i klases shihet qe larg ne tabelen e nderit"-dallojme keto relacione sintaksore:
-nxenesi i pare
-nxenesi i klases
-shihet qe larg
-shihet ne tabelen e nderit
togfjalshta ne dy grupe te medha:
Ne togfjalshte thjesht dhe
ne togfjalsh te zgjeruar.
gjithmon lidhjet e fjalive ne togfjalsh behen me raporte pabarazie
Ceshtja e II
b)Marrellenjet e fjalve ne togfjalsh
Midis elementeveperberse te togfjalshit krijohen marrellenje te ndryshme midis te cilave dallojme:
-marredhenje objektore qe jane marrellenje midis veprimit e objektit psh:hekuros fustanin,lexoi librin etj.
-marredhenje percaktore ku shprehen raporte midis sendit dhe tiparit tij psh :flamuri i kuq,shami e bardhe,djale besnik
-marredhenje rrethanore ku shprehen raporte midis veprimit dhe rrethanes ne te cilen ndodhe aij.
Keto mund te jene:kohore,vendore,menyrore etj.
Psh:Lexoi deri vone,ngrihem heret,flas qarte,kam ardhur per te mesuar etj
-marredhenje predikative)kallezuesore) ku hsprehen raporte midis bartesit te veprimit dhe vetveprimit,ose,thene ndryshe midis subjektit(S) dhe predikatit (P)
Psh: Genci studion,Petriti vjen,vajzat kendojne etj.