VITI I SKENDERBEUT (1405 - 2005)

Lufta e Skënderbeut në Itali
Dihet historikisht që Skënderbeu ka pasur miqësi me Alfonsin, mbretin e Napolit. Pas vdekjes së mbretit Alfons, i biri, Ferdinandi, u ndodh ngushtë. Duka Xhiovani nga dera Anzhu e shtëpisë mbretërore të Burbonëve, i ndihmuar edhe nga konti italian Piçinino, kërkonte të pushtonte vendet që qeveriseshin prej Ferdinandit. Me 7 korrik 1460 mbreti i ri u thye keqas në betejën e Sarnos dhe mbas 20 ditësh edhe në krahinën e Pulias.
Në këto rrethana të vështira Ferdinandi, me anën e të dërguarit të tij Marko Karvaçino, i kërkoi Skënderbeut ndihmë ushtarake.
Skënderbeu dërgoi në fillim në Itali Gjon Stres Ballshën me 500 ushtarë si pararojë. Më vonë edhe vetë Gjergj Kastrioti shkoi me 5000 ushtarë, në fillim të vjeshtës se vitit 1461. Ai u hodh në Itali së bashku me Moisinë, Vlad Goricën dhe Zahari Gropën, tre nga gjeneralët e tij më të fuqishëm. Në Itali prijësi shqiptar arriti në kohën më kritike kur Ferdinandi ishte i rrethuar keqas në Bari prej ushtrive franko-italiane. Ardhja e ushtrisë shqiptare nën komandën e një luftëtari të madh dhe të mirënjohur në mbarë Evropën, e tmerroi ushtrinë rrethuese aq shumë sa konti Piçinino e ngriti me të shpejtë rrethimin dhe u tërhoq rreth 50 km më tutje. Ferdinandi i gëzuar i hapi dyert e kështjellës dhe e priti krahëhapur Skënderbeun me trimat e tij. Në përgjigje të falënderimeve të pambaruara të mbretit të ri Ferdinand, Skënderbeu i tha atij me modesti: "Paguaj një pjesë të vogël të borxhit që i kam babit tuaj, Alfonsit..."
Ndërkaq armiqtë e mbretit nga sulmues u kthyen në mbrojtës pasi Skënderbeu nuk mund të largohej pa i shpartalluar ata. Ai i ndoqi dhe i kapi në Ursar më 18 Gusht 1462. ushtria italo-franceze u dërmua krejt prej shqiptarëve. Ata lanë në fushën e luftës mbi 4000 të vrarë, 100 robër dhe 25 flamurë në duart e fitimtarëve. Skënderbeu së bashku me të birin e mikut të tij, hynë triumfalisht në Napoli.
Mbi qëndrimin burrëror të shqiptarëve në tokën italiane na hedhin dritë dy dokumente të asaj kohe, të cilat janë dy kopje letrash të shkruara në latinisht. E para i dërgohet Skënderbeut nga princi i Tarantos Joanes Antonius dhe e dyta është letra plot sarkazëm e Skënder-beut.

Letra e Joanes Antonius dërguar Skënderbeut
Gjergjit shqiptar, shëndet!
Do të ishte punë më e hijshme për ty si luftëtar i dëgjuar ti ndiqje deri në fund turqit, për hir të dashurisë për fenë e krishterë nëse ke, dhe jo kështu si vepron ti tashti, që lë vendin tënd dhe hidhesh në Itali për të luftuar me ne të krishterët që jemi vëllezërit e tu vetëm në fe (nëse jemi pasi ti e ndërron fenë sa herë të pëlqejë!!). Ti e quan veten luftëtar të pa thyeshëm e kokë derr e na je hedhur neve sipër që me plotë të drejtë quhemi nga populli si të krishterë të vërtetë. Kur erdhe këtu, mos ke kujtuar se do të luftoje me turqit jevgë që dinë të kruhen me jevga? Ne jemi tjetër fis. Jemi njerëz me tradita të pasura fisnike e jo si ju shqiptarët apo turqit.
Thonë se je i tmerrshëm kur të shohin, por këtu tek ne, asnjë nuk do të trembet nga fytyra jote e përbindshme. Ne italianët e njohim mirë kombin tuaj. Ne i mbajmë për bagëti shqiptarët dhe na vjen turp të ndeshemi me ju nëpër beteja kafshësh!
Mbase nuk munde dot të shpëtosh shtëpinë tënde nga turqit, mendove të pushtosh shtëpinë e huaj. U gënjeve, këtu në vend të shtëpisë do të gjesh varrin tënd, o Gjergj!
Joanes Antonius

Përgjigja e Skënderbeut
Gjergji, zotërues i Shqipërisë
Joanes Antonius, princit të Tarantos.
"Me qenë se pata një armë-pushim me armiqtë e mi turq, nuk desha t'ia kursej ndihmën time mikut tim Ferdinando, sepse Alfonsi, i ati i tij, më ka ndihmuar në luftë kundër turkut. Do të isha mosmirënjohës po të mos ja shpërbleja të birit.
Ti kërkon të pushtosh tokat e birit të mikut tim duke e prerë në besë e tradhtuar pasi ju kishit një aleancë me atin e tij dhe për këtë do të marrësh nga unë shpërblimin që meriton. Do të shohësh vetë sesa fisnik je dhe se çdo të thotë prerje në besë, po ku kupton ti nga këto që po them unë!
Kjo është e vetmja arsye që më shtyn mua të vij në Itali dhe të matem me ty. Shumë shpejt ne do të përleshemi bashkë dhe për mua kjo do të jetë si një zbavitje në krahasim me betejat që kam bërë me turqit jevgë, siç i quan ti.
Sa për punë fisnikërie që ti më përmend, unë dua të kujtoj se sot fisnik të bën vetëm një luftë e drejtë dhe e ndershme. Ai bujk që dije kapte parmendën, sot pas një lufte të drejtë mund të kapë fronin dhe di ta mbajë, por mos harro se nuk ka më keq kur fisnikun e dërgojnë tek parmenda dhe ai nuk di ta mbajë!
Mos harro këtë që po të them, nuk ka fisnikëri më të madhe se trimëria dhe nesër do t'ia shohim fisnikërinë njëri tjetrit.
Ti përbuz kombin tim duke i quajtur bagëti shqiptarët, flet plot sharje se ashtu të është mësuar goja. Ju nuk e njihni kombin tim dhe as origjinën tonë. Të parët tanë kanë qenë epirotët me në krye Pirron. Nga sulmet e këtij burri mezi shpëtuan romakët tënd.
Por, o fisniku im trim, përderisa (sipas jush) shqiptarët janë bagëti, përse juve ju dridhen këmbët dhe zhdukeni si lepuj kur ndodheni përpara tyre?! Këto ditët e fundit e treguan fare qartë se kush ishin bagëtitë dhe ditët që vijnë do ta tregojnë akoma më shumë sidomos kur ne të dy të jemi ballë për ballë. Deri më sot që jam duke luftuar me ushtarët e tu, s'kam parë asnjë trim tëndin që të guxojë të më vështrojë drejt e në sy, siç bëj unë me ata! Unë dhe luftëtarët e mi shikojmë për ditë vetëm shpinat e ushtarëve të tu trima! Fytyra dhe gjokse të ushtarëve të tu ne kemi parë vetëm në ato raste kur u kemi prerë kokat ose u kemi hedhur hekurat në duar!
Unë nuk e kam zili shtëpinë tënde dhe të askujt mbase më mjafton shtëpia ime, por, nëse do të ngelesh gjallë, unë kërkoj prej teje që të mos i prekësh kurrë tokat e mikut tim Ferdinando!
Mbetsh me shëndet! Skënderbeu.”

Porta e Larte nuk i erdhi ne ndihme shqipetareve por duke debuar sllavet largoi zgjedhen e eger shqiptarozhukese serbe dhe krijoi premisat e integrimit te elementit shqipetare ne radhet e Perandorise pushtuese,premise kjo e zbehte per popullin serb,sic n adeshmon historia.Eshte fakt qe viset shqipetare te Kosoves njohen nje zhvidhim ekonomik te papare qe u ndal me luftrat Bogdanjane qe e shnderruan Shiperine ne shesh betejsah dhe persekutimesh te shqipetareve. Nuk duhet te nenkuptohet nderhyrja Osmane si ndihme ashtu sic nuk eshte ajo e USA,sot,por vetem nje situate gjeopolitike nga e cila shqipetaret perfituan dhe po perfitojne.Nese atehere doli mbi ujera toka shqipetare sot Kosova po i drejtohet pamvaresise,e kjo nese konsiderohet si humanizem i superfuqive do te ishte shume qesharake...per vete shembujt historik qe na rrethojne. Kriteret e Perandorise Osmane nuk evidentonin thellesisht kriteret etnike por nuk i zhduknin ato sic benin serbet ndaj shqipetareve.Bashkimi Europian sot ka disa kritere te perbashketa qe bashkojne armiq te hershem qe jane masakruar njeri me tjetrin por nuk zhdukin elementin etnik.Nga ana tjeter bashkimi fuqizon...edhe pse ne kohen e Perandorise Osmane nuk mund te flasim per Bashkime te ketilla por ama kriteri perbashkues,kur nuk ka qellime asimilimi, nuk sjell “deme” ashtu sic nuk po i sjell sot Europes ne te cilen do te hyje Shqiperia pas Maqedonise dhe pse jo edhe Serbia!! Qe prinderit e mi dhe te serbeve te ishin te “barabarte” duhej kriteri fetare qe serbet nuk e permbushen kurre.Por edhe sikur te ndodhte,elementi etno-kulturore eshte identitet me vehte dhe i pakapercyeshem kollaj.Aq sa ne me turqit edhe pse jemi musliman nuk jemi identik,te barabarte pervecse ne fe.Nese ne luftojme perbashktesine me serbet duhet t'i perjashtojme ato nga kontinenti Europian ne te cilin bejme pjese qe te dy kombte,nga rraca indoeuropiane,gjuhet indoeuropiane,raca e “bardhe”(nese mund te flitet per nej te tille”,nga Ballkani..etj te perbashketa qe ndajme me serbet por qe nuk na barazojne. Nese elementi Islam i Portes se Larte na barazonte me prinderit serb,ai i Skenderbeut shnderronte parardhesit e mi ne aleat dhe miq te atyre serb,pra te “barabarte”(duke perdorur nje term tendin),edhe pse serbet luftonin barbarisht elementin shqipetare ne Kosove dhe gjetke me qellim zhdukjen nepermjet eliminimit fizik apo asimilimit. Ne kete menyre ne vellazeroheshim me serbet.Vete e pohon ne paragrafin e fundit kur i rendit shgqipetaret perkrah serbeve dhe bullgareve duke u nisur nga pjesmarrja e Balshes,katolikut te konvertuar ne ortodoks,te vellazeruar me serbet. Ashtu sic na u moren femijet neve mund t'i merreshin edhe serbeve,malazezeve,bullgareve,grekeve...por nuk ka pergjigje faktike pohimi yt. Realiteti Islam nuk erdhin nga harci i gjakut qe paguhej kryesisht nga familjet feudale shqipetare per mos bashkepunim me Porten e Larte per zgjedhjen e bashkepunimit me Brankovicin,zhupanin e Kosoves.Ky eshte nje argument i konsumuar.. Beteja e Fushe Kosoves nuk ka lidhje fare me Huniadin dhe Skenderbeun,dy miqte e vjeter,i pari mbrojtes i serbeve,i dyti aleat i tyre,pse jo edhe nip. Te gjithe historianet me me te konsideruar ne sferen Ballkanike,flas per ato jashteballkanik si me neutral,e paraqesin ate beteje si deshtim serb dhe jo Ballkanik ndonese moren pjese shume prijes me etni te ndryshme.Udheheqesi ishte gjithmone serb,beteja u zhvidhua ne Kosoven serbe,sulltani u vra nga nje serb.Pjesmarrja e Balshajve nuk e kombetarizon pjesemarrjen shqipetare ne ate beteje ashtu sic nuk i ben lufte shqipetare apo Ballkanike betejat e Heroit tone kombetare pjesmarrja ne disa beteja pertej Adriatikut,por vetem politike vasaliste.

Kalaja e Skenderbeut
........................
Kalaja e vjeter
Guri
Qendres
Trimeri
Akoma ne kembe
E pa rrezuar.

Zeri i yt
Large
Shume
Trishtueshem
Akoma i pa shtjerrur
Neper bote.

Guret e tua
Fortesi
Fakte
Deshmi
Se jemi te paret
Dhe do te mbesim
Me kalan krenare.

http://www.thegjelajcollection.com

Art shumi bukur me karakter historik

Gjergj Kastrioti i quejtun Skanderbej.... figura ma e ndritur per shqiptaret ashtu do te jet gjithmon, edhepse nigjova se do "shqiptar" ja kishin nis me pergoju e me fol kunder emrit te tij, beso se me gjith qef i kishna tredh ata njerez

kur Gjergj Kastriotit [...] luftoi për komb e për fe të të parëve të tij. Shpejt përfituan turqit nga kjo vdekje e Heroit Kombëtar e Martirit të krishterimit. Shkodra e Kruja ende rezistonin.
Pali II, edhe pas vdekjes së Gjergj Kas-triotit vazhdoi ta bënte atë që ishte e mun-dur.
Edhe nga ky testament i fundit mund të shihet se çfarë ishte qëndrimi i Gjergj Kas-triotit ndaj Kishës (Katolike) [...] pra ai që e shkroi formulën e pagëzimit në shqipe, i përndritshmi argjipeshkëv Pal Engjëlli.


Lexova kete postim te percjecllur me autoresi te nje "Dr." shkencash. Ne Itali, ku doktorohen prifterinjte dhe ku ka me shume te tille se ne Shqiperi apo Kosove, nuk nodh qe titulli, nese mund ta quajme laik "dr." te shoqeroje emrin e klerikut. Tek ne nodh, qe titulli fetare te zevendesohet fare. Edhe Papa aktual ka doktorature, por a keni vene re t'i derjtohet njeri me "Dr."?! Kjo tregon, qe ne fillim se cfare ngjyre do te kete shkrimi dhe cfare qellimi ka postimi. Megjithate mua me pelqen pasi verteton se Zefi nuk eshte studjues serioz, por vetem prfit i zellshem i mgleur pak ne Mesjete.

Me tej, ne fjalet ne "corsiv" qe jane te vetmet te priftit Shan Zefi, nuk zhgenjehem nga mendimi im i mesiperm.

Ka disa ide qe rrjedhin nga analiza e dokumentit. Duhet thene ne fillim, se per nje dokument eshte i nevojshem burimi dhe disa referenca e jo "testameti i filanit" sepse te tille shkruan cdo njeri, sic ishte testamenti i Kostandinit, ku i linte Kishes autoritet politiko-fetrare dhe territore, e ne te veretete u zbulua pas 1200 vitesh, se ishte nje fallso. Pra, zakonisht nga "doktoret", kerkohet edhe justifikim i seriozitetit te fushes ku jane doktoruar. Shohim qe Zefi eshte ne prift ne sherbim te Kishes dhe asgje me teper.

Ky pohim vertetohet, sic thash nga fjalet e tija, si komenti i figures se Skenderbeut. Ai e quan "Martirit të krishterimit" dhe evidenton "qëndrimi i Gjergj Kas-triotit ndaj Kishës (Katolike)". Tek citimi i fundi kembengul ne kllapa, te percaktoje cilen Kishe, pasi ajo tjetra eshte e jashteligjshme. Skenderbeu ne fakt lidn si ortodoks ne nje familje ortodokse ku i Ati kishte sponsorizuar per nje nga manastiret e famshme te malit Atos ne Greqine e sotme. Kruja kishte nje bazilike ortodokse dhe e gjitha familja e Gjergjit, ka antroponimi ortodokse. Prifti Zefi, kete nuk e shikon fare, e anashkalon edhe pse eshte doktoruar si studjues, edhe pse si prift duhet te tregoje te verteten.
Nuk do hyj me shume ne detajet e qendrimit te Skenderbeut ndaj Kishes Katolike, por do kujtoja se nje qendrim i tille ben Heroin Kombetare nje Hero Kishtare duke e larguar nga atdheatrizmi dhe nacionalizmi i quajtur shqiptarizem, per intersa te ngushta te priftit Zefi. Zoteria ben nje lapsus banal kur pohon se luftoi "për fe të të parëve të tij" ne njekohe qe me poshte percakton Kishen Katolike, kur feja pararendese e Kastriotit ishte ortodosksia! Po keshtu edhe e familjes se bashkeshortes Donikes; e burrit te motres qe shkoi tek Crnojeviçet; e motres qe shkoi tek Muzakajt; dhe e gura se vete djalit te Skenderbeut, qe u martua me nje ortodokse. Nuk jane rastesi keto. Kjo eshte feja e te pareve te Skenderbeut. Keshtu Zefi, tregon se vlerat e larta si studjues.

Nuk mjafton kjo, Ai shkruan se luftoi per "komb "! Ku kishte Komb ne Mesjete?! Serbet e bejne nje pretendim te tille, te nisur nga arsye shovinsite, por ta beje nje studjues qe pretendon se eshte edhe perendimore, eshte qesaharake. Mbase Ai eshte koshient se nuk ka komb, por nje Skenderbe qe lufton vetem per Kishe, do te ishte i shemtuar dhe pasi Zefi nuk i heq dot "luftoi per Kishe" eshte i detyruar te shtoje edhe "luftoi per Komb". Ky eshte motivi i pare, ndersa i dyti eshte se,per Zefin Kombi shqiptare duhet te jete domosdoshmerisht Katolik, te tjeret jane joshqiptare sebashku me origjinat iliro-pagane.

Se fundit, nje ndalese e detyruar tek Pal Engjelli. Zefi nuk e percakton ate si njeri atdhetare, dhe nuk jep asnje hollesi, por evidenton "formulen e pagezimit". Valle eshte kjo formule shenje nacionalizmi, Kombi dhe cdo gje tjeter qe lidhet me laicizmin e Shqiptarizmit?! JO.
Pal Engjelli perktheu nje formule feare per t'i sherbyer komunitetit fetare, pra per qellimi teresisht fetare. Ai nuk perktheu Aristotelin sic behej ne Itali, madje nuk perktheu as Biblen sepse popullit (kjo) "nuk i duhej njohuria". I mjaftonte nje formule. Arsyeja e formules vjen si shqetesim i Pal Engjellit per ato familje, qe nuk kane mundesi te pagezojne femijet ne Kishe dhe mund ta bejne vete, ne kushte lufte, apo per ato prifterinj qe nuk njohin latinisht. Pra gjithmone per t'i sherbyer Krishterimit, me falni, Katolicizmit sepse vetem ky vlen per Zefin: Krishti i te tjereve eshte Djall.

******

Shan Zefi, nuk na mrekullon shume, por deshmon edhe nje here, nepermjet papagalleve se Feja eshte mbi gjithcka. Pra ky shkrim i sjelle ketu, eshte ploteisht antikombetare dhe totalisht monofetare. Do te shtoja, madje, se eshte nje shkrim ofendues ndaj figures madhore te Skenderbeut.